Rối loạn nhân cách kịch tính là gì? | Safe and Sound
Theo chuyên gia tâm lý, rối loạn nhân cách kịch tính là một dạng rối loạn nhân cách nhóm B kịch tính/cảm xúc/bất định. Người bệnh thường có xu hướng kịch tính hoá các vấn đề một cách thái quá nhằm thu hút sự chú ý quan tâm từ những người xung quanh. Chuyên gia tâm lý cho biết, điều này sẽ gây ảnh hưởng tới các mối quan hệ xã hội, công việc và cuộc sống thường ngày.
Nguyễn Thị Hồng Hạnh | Bác sĩ - Viện tâm lý và sức khỏe tinh thần SnS
Trung tâm Nghiên cứu Sức khỏe Cộng đồng và Phát triển
1. Định nghĩa rối loạn nhân cách kịch tính
Rối loạn nhân cách kịch tính (Histrionic personality disorder – HPD) được chuyên gia tâm lý định nghĩa là một chứng rối loạn tâm thần đặc trưng bởi mô hình cảm xúc cực đoan và hành vi tìm kiếm sự chú ý quá mức. Bệnh thường bắt đầu ở tuổi trưởng thành sớm, rối loạn này thể hiện rất rõ ràng trong các tình huống khác nhau.
Người bệnh mắc chứng rối loạn nhân cách kịch tính thường có tâm lý méo mó, họ thường cố gắng diễn đạt mọi chuyện một cách thái quá, kịch tính hơn nhằm thu hút sự chú ý từ những người xung quanh. Theo chuyên gia tâm lý, họ thường gặp những rắc rối trong cách cư xử giữa con người và con người, đôi khi hành động một cách cứng nhắc và kém lành mạnh. Ít người nhận thức được mình đang mắc bệnh bởi họ cho rằng việc hành động như thế là hết sức bình thường.
Nếu bạn rơi vào tình trạng này cần sự hỗ trợ đặc biệt từ các chuyên gia tâm lý để quản lý và giảm thiểu các ảnh hưởng. Quá trình chăm sóc thường bắt đầu bằng một cuộc đánh giá cụ thể để xác định mức độ tổn thương mà người bệnh đang trải qua. Dựa trên đánh giá, chuyên gia tâm lý của Safe and Sound sẽ phát triển một kế hoạch điều trị riêng biệt, tùy thuộc vào nhu cầu và tình trạng cụ thể của từng người. Lộ trình của Safe and Sound bao gồm:
2. Triệu chứng rối loạn nhân cách kịch tính
Ảnh 1: Rối loạn nhân cách kịch tính là chứng rối loạn tâm thần đặc trưng bởi nhu cầu tìm kiếm sự chú ý quá mức
Các chuyên gia tâm lý cho biết, những dấu hiệu đặc trưng của bệnh rối loạn nhân cách kịch tính bao gồm:
- Chủ thể ích kỷ và luôn kiếm tìm sự chú ý.
- Họ ăn mặc hay hành động một cách không phù hợp và thu hút sự chú ý về phía bản thân qua vẻ bề ngoài.
- Trạng thái cảm xúc của họ thay đổi chóng vánh, khiến họ có vẻ nông cạn.
- Họ vô cùng kịch tính với các biểu hiện cảm xúc được đẩy lên thái quá.
- Họ liên tục tìm kiếm sự trấn an hay ủng hộ.
- Họ rất dễ xuôi theo ý người khác (dễ bị ảnh hưởng).
- Họ tin rằng các mối quan hệ của họ thân mật gần gũi hơn thực tế.
- Họ có thể hoạt động tốt ở mức cao trong môi trường xã hội và công việc.
Theo chuyên gia tâm lý, người mắc chứng rối loạn nhân cách ranh giới có thể xuất hiện các dấu hiệu từ thời thiếu niên hoặc thời gian đầu của tuổi trưởng thành, tuy nhiên nếu bệnh bùng phát trong độ tuổi trung niên thường khó phát hiện và điều trị hơn.
Đặc trưng của những người mắc chứng rối loạn nhân cách kịch tính chính là làm quá mọi vấn đề với khao khát được chú ý nhiều hơn, tin rằng mình là trung tâm của vũ trụ. Chuyên gia tâm lý cho biết, họ không nhìn đời bằng con mắt thực tế mà thường phóng đại mọi vấn đề gấp nhiều lần. Điều này sẽ ảnh hưởng đến chính cuộc sống và tinh thần của người bệnh.
3. Tiêu chuẩn chẩn đoán rối loạn nhân cách kịch tính theo DSM-5
Ảnh 2: Người bệnh thường thể hiện hành vi quyến rũ một cách không phù hợp, thậm chí là lố bịch
Theo chuyên gia tâm lý, rối loạn nhân cách kịch tính là một tình trạng cảm xúc kịch phát để lôi kéo sự chú ý của những người xung quanh, bắt đầu sớm ở tuổi trưởng thành, có 5 (hoặc hơn) các biểu hiện sau:
- Không cảm thấy thoải mái ở trong các tình huống mà họ không phải là trung tâm chú ý.
- Trong mối quan hệ với người khác, họ hay quyến rũ về tình dục hoặc có hành vi khiêu khích.
- Thay đổi biểu hiện cảm xúc nhanh rõ rệt.
- Than phiền về các rối loạn cơ thể để được chú ý đến.
- Nói rất nhiều nhưng thiếu cụ thể.
- Tự kịch tính hoá, đe doạ và bùng nổ cảm xúc.
- Luôn cho rằng dễ dàng ảnh hưởng đến những người xung quanh.
- Cho rằng bạn bè đối xử thân mật với bệnh nhân hơn so với thực tế.
Để giúp khách hàng, các chuyên gia của Safe and Sound luôn đồng hành với bạn, giúp bạn:
- Một bộ não tràn đầy suy nghĩ tích cực nhờ loại bỏ được những suy tư không quan trọng hoặc sai lệch.
- Một tinh thần sảng khoái, hết lo âu để bạn có thể tận hưởng những điều tốt đẹp mà cuộc sống ban tặng.
- Một tâm thế tự tin, vững vàng để đưa ra những quyết định nhanh hơn, đúng đắn hơn trong công việc, từ đó gia tăng sức mạnh về tài chính, sự nghiệp và cả sự tự hào.
4. Đội ngũ chuyên gia Safe and Sound có thể giúp đỡ gì cho bạn?
Chúng tôi biết rằng trị liệu tâm lý đôi khi là một bước khó khăn và cố gắng tìm một chuyên gia tâm lý, bác sĩ tâm thần mới phù hợp với nhu cầu cá nhân và tính cách của bạn có thể là một nhiệm vụ khó khăn và không dễ dàng.
Chúng tôi tin rằng sự kết hợp giữa chuyên gia tâm lý và bác sỹ tâm thần sẽ đem lại hỗ trợ tốt nhất cho bạn. Đội ngũ chuyên gia của Safe and Sound đáp ứng khắt khe các tiêu chuẩn, giúp bạn giải quyết đa dạng các vấn đề tâm lý bao gồm: Trầm cảm sau sinh, lo âu, rối loạn phân liệt cảm xúc, các vấn đề về giấc ngủ, rối loạn cảm xúc, các mối quan hệ, chấn thương tinh thần,…
- Bề dày kinh nghiệm hành nghề với đa dạng vấn đề tâm lý
- Kỹ năng đánh giá, tham vấn và xây dựng kế hoạch hỗ trợ hiệu quả
- Kết hợp linh hoạt các kỹ thuật, phương pháp để hỗ trợ hiệu quả và duy trì kết quả bền vững
Bên cạnh đó, Safe and Sound sẽ:
- KHÔNG coi bạn là bệnh nhân: Ngược lại, chúng tôi coi bạn là một người can đảm đang chống chọi với cả một bầu trời u tối đang chực chờ sụp xuống. Chuyên gia của SnS có thể góp thêm với bạn một đôi tay trong nỗ lực này.
- KHÔNG dạy đời bạn: Chúng tôi sẽ cùng bạn nâng dậy nguồn năng lượng tích cực mà lâu nay đã bị quá nhiều áp lực và khổ đau đè sát đất.
- KHÔNG lạm dụng thuốc và hoá dược: Ngược lại, chúng tôi sẽ cùng bạn tìm đến những giải pháp hiệu quả và tự nhiên.
